Roemers

Roemers (wijnglas), 1600-1650
vo006
Dit fragment van een roemer is gevonden binnen de grachten van het Hof te Waarder. Hieraan kan men de welvaart van de Johaniter Orde, die deze commanderij bezat, aflezen.

Een roemer is een wijnglas, in het bijzonder voor witte wijn, met een bolle kelk en een brede, holle stam die van noppen is voorzien. De afwerking van de noppen kon per glas verschillen: vaak zijn ze gestempeld in een braamvormig motiefje of uitgetrokken in een puntje, een doornnopje. Ook zijn ze vaak in de vorm van druiven uitgevoerd. Meestal is de roemer groen van kleur.
De noppen dienden ter versiering, maar hadden ook een heel praktisch doel: ook met vette vingers glijdt het glas niet uit je handen. Zeker nuttig in de 17de eeuw, toen bestek nog niet zo gangbaar was.
De naam is afkomstig van het duitse woord Römer, dat Romein betekent. Andere lezingen zijn dat de naam afkomstig is van het Nederrijnse woord römmen, dat bluffen betekent.
De roemer heeft zich vanaf circa 1500 in Duitsland uit de berkemeyer, het 15de eeuwse noppenglas, ontwikkeld en werd oorspronkelijk uit bosglas vervaardigd. De oorspronkelijk smalle bovenrand ontwikkelde zich tot een hoge ronde of eivormige cuppa waardoor een glas ontstond met een op een gesponnen voet rustende, holle stam die met punt- of braamnoppen is bezet, en met een omgelegde ring de cuppa draagt.
De noppen op de stam van een roemer ontstonden door kleine hoeveelheden gesmolten glas op de stam te druppelen. Ze konden op verschillende manieren worden afgewerkt.
Het glas was populair in Duitsland en de Nederlanden. Tot in de huidige tijd worden roemers geproduceerd. We kennen de roemer vooral uit de 17e eeuw, waar ze een statussymbool was dat ook vele schilderijen sierde.
 
vo006 voorbeeld2Voorbeelden van twee soorten roemers

vo006 voorbeeld1
Voorbeeld van roemers in een stilleven.
Willem Claesz Heda, 1635

Jacobakannetje

Jacobakannetje, na 1500
vo003
Dit is het onderste deel van een zeer klein, geglazuurd Jacobakannetje met golfvoet. De hals en het oor ontbreken. 

Dit kannetje is gevonden door Frits Klaster op het voormalige land van de Hof te Waarder, op de hoek van de Molendijk en de Korte Waarder. De commandeur van de Johanniter orde, of zijn personeel hebben hier waarschijnlijk uit gedronken.

De naam van dit draaischijfaardewerk is ontleend aan een 17de-eeuwse opgraving, waarbij men in de slotgracht van het Duitse kasteel Teylingen een groot aantal van deze kannetjes vond. Sindsdien doet het verhaal de ronde dat gravin Jacoba van Beieren (1401-1436), die haar laatste levensjaren doorbracht op het kasteel, uit verveling vele van deze kannetjes draaide. Vervolgens zou ze die dan uit het raam in de slotgracht gegooid hebben, wat zou verklaren waarom er juist daar zoveel kannetjes teruggevonden zijn.
ka001d2 k
Hoff te Waerder op kaart van groot Waterschap van Woerden rond 1670.

vo003 voorbeeld1 voorbeeld van een Jacobakannetje
Laatst bijgewerkt op: 22 juni 2013
bronnen:
www.geheugenvannederland.nl
Frits Klaster, vinder
P.F.A. van Grinsven (AWN)

Reclameborden Streefland

vo031bvo031a

"Herkent u dit bord? In 2012 waren twee mannen bij de Brugkerk met een elektromagneet aan het vissen. Naast andere metalen haalden zij dit bord op. Met afbeeldingen van Ster Tabak en Niemeijer’s Kofie en Thee. Na diep nadenken en veel overleg, kwamen wij tot de conclusie dat dit bord komt uit het fietsenrek van kruidenier Japie Streefland. Streefland, in de volksmond “Pikkie Noga” genoemd woonde op de Hoge Rijndijk tussen kolenboer Jaap de Vos en slager Gert de Vlieg .
Japie was een bijzonder mens. Eens kocht hij een driewieler brommer met een bakje om boodschappen te bezorgen. Ging oefenen op het terrein van Van der Steen, bij de Put. Een groot terrein met één paal in het midden. Ja, juist, het lukte Japie om de paal toch te raken.
Een andere bezienswaardigheid was de reis naar Zegveld. Het deksel werd van de bak geschroefd en een stoel met armleuningen er in gezet. Zijn vrouw, met een touwtje om haar hoed, werd er in gehesen en zo vertrok het edele stel.
Maar ja, het was ongeveer 1958."

Henk Aberson, Nieuwsbrug oktober 2012